Xem lại năm 2023, ngành cảng biển và logistics đã có diễn biến tích cực vượt trội so với chỉ số VN-Index. Vốn hóa của ngành này đã tăng 29,8% so với cùng kỳ, trong khi chỉ số VN-Index chỉ tăng 12%, và ngành công nghiệp chỉ có tăng trưởng 4% so với cùng kỳ.
Báo cáo Triển vọng Ngành Cảng biển & Logistics năm 2024 của SSI chỉ ra rằng năm 2023, toàn bộ ngành đối mặt với thách thức do nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Mỹ/châu Âu giảm sút.
Theo dữ liệu từ Hải quan Việt Nam, trong 11 tháng năm 2023, giá trị thương mại của Việt Nam đã giảm 8,2% so với cùng kỳ. Cụ thể, giá trị xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt giảm 5,8% và 10,7% so với cùng kỳ. Sự giảm mạnh trong giá trị nhập khẩu cho thấy triển vọng phục hồi của doanh nghiệp sản xuất vẫn chưa sáng sủa. Đồng thời, một số cảng biển lớn cũng dự báo rằng khối lượng hàng hóa sẽ bị hạn chế trong khoảng thời gian 1-2 tháng, do các hãng tàu không đưa ra cam kết về khối lượng hàng dài hạn như trước đây.
Chỉ số Container Thế giới. Nguồn: Drewry
Trong phân tích “Market Compass 2024” của VNDirect mới công bố, lưu ý rằng từ tháng 5 năm 2023 đến cuối năm, hoạt động xuất nhập khẩu hàng tháng của Việt Nam có mức tăng trưởng ổn định, cải thiện từ 54,0 tỷ USD vào tháng 5 năm 2023 lên 60,8 tỷ USD vào tháng 12 năm 2023.
Các chuyên gia dự đoán xu hướng tích cực này sẽ tiếp tục sang năm 2024, với hoạt động xuất nhập khẩu dự kiến tăng trưởng lần lượt từ 8% đến 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù lưu lượng container qua các cảng Việt Nam giảm 4,6% vào năm 2023, nhưng vẫn có sự lạc quan rằng những nỗ lực phục hồi thương mại có thể khiến lưu lượng container qua các cảng của Việt Nam tăng 4,5% so với năm 2024.
Đánh giá này của VNDirect được hỗ trợ bởi việc Bộ GTVT ban hành Thông tư 39 ngày 25/12. Có hiệu lực từ ngày 15/02/2024, thông tư này được kỳ vọng sẽ cải thiện biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp khai thác cảng container.
Trong phân tích của mình, SSI cho rằng chủ đề chính của ngành hàng hải vào năm 2024 sẽ là sự phục hồi của lượng hàng hóa do nhu cầu xuất nhập khẩu được cải thiện, đặc biệt là từ việc bổ sung hàng tồn kho ở Mỹ và Châu Âu. Ngoài ra, nguồn cung dự kiến sẽ ổn định cho đến năm 2025.
Thứ nhất, theo kịch bản cơ sở của SSI, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm và đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo của ngân hàng trung ương sẽ hỗ trợ chi tiêu tiêu dùng và sản xuất, dẫn đến khối lượng vận chuyển hàng hóa đường biển và xếp dỡ tại cảng tăng. SSI giả định giá trị xuất nhập khẩu tăng trưởng 10% trong năm 2024 và sản lượng hàng hóa tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái (tính theo sản lượng container TEU) cho toàn ngành, đặc biệt với các thị trường có tiềm năng tăng trưởng mạnh.
VNDirect dự phóng sản lượng container Việt Nam tăng 4,5% so với cùng kỳ trong 2024. Nguồn: TCTK, Cục hàng hải Việt Nam, VNDIRECT Research
Cũng theo quan điểm của SSI, chủ đề căng thẳng địa chính trị đã được phản ánh một phần vào giá cước vận chuyển và giá thuê tàu địnhhạn đối với tàu chở dầu (do tác động của chiến tranh Nga-Ukraine từ năm 2022) trong năm 2023, và có thể là yếu tố hỗ trợ cho giá cước của ngành vận tải container trong năm 2024.
Đối với ngành cảng biển, giới phân tích kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận ngànhsẽ ở mức 15-20% so với cùng kỳ nhờ tăng trưởng về sản lượng và giá cước trung bình được cải thiện tại một số cảng. Các khu vực cảng nước sâu (như Lạch Huyện và Cái Mép) có thể ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận cao hơn so với mức nền so sánh thấp trong nửa đầu năm 2023, trong khi các cảng trung chuyển cũng ghi nhận sản lượng tăng trưởng.
Đối với ngành vận tải container, SSI cho rằng có thể gặp ít áp lực hơn về lợi nhuận (giảm khoảng 10-15% so với cùng kỳ), khi căng thẳng địa chính trị làm giảm áp lực giảm giá cước trong 2024. Nguồn cung đội tàu sẽ tăng đáng kể trong năm 2024 do số lượng tàu giao mới dự kiến sẽ chiếm 10,4% tổng nguồn cung tổng đội tàu, cao nhất kể từ năm 2010. Trong kịch bản tích cực khi giá vận chuyển cao hơn đáng kể xuất hiện, SSI nhận định cổ phiếu được hưởng lợi chính như HAH (container).
Các hãng tàu chở dầu tiếp tục được hưởng lợi từ môi trường giá vận chuyển cao, nhưng tốc độ tăng trưởng lợi nhuận sẽ giảm xuống khoảng 10-15% so với cùng kỳ, vì các chuyên gia dự báo giá cước tàu chở dầu sẽ không tiếp tục tăng nếu không tiếp tục có các căng thẳng địa chính trị...
Đối với ngành logistics có thể ghi nhận sự phục hồi về sản lượng nhờ hoạt động sản xuất tăng cao, điều này có thể làm giảm áp lực lên giá cước trung bình...
Đối với các hoạt động vận tải container lớn, SSI cho rằng khi căng thẳng địa chính trị giảm áp lực giảm giá cước vận động trong năm 2024, áp lực về tỷ suất lợi nhuận nhiều khả năng sẽ ít hơn (giảm khoảng 10-15% so với cùng kỳ). Nguồn cung vũ tàu sẽ tăng đáng kể vào năm 2024 khi số lượng tàu giao mới dự kiến sẽ sử dụng 10,4% tổng nguồn cung tàu, cao nhất kể từ năm 2010. Trong kịch bản tích cực giá vận chuyển chuyển tăng đáng kể, SSI cho rằng hàng được hưởng lợi chính kể từ khi xuất hiện là HAH (container).
Các hãng tàu động dầu tiếp tục được hưởng lợi từ môi trường giá vận chuyển cao, nhưng tăng trưởng lợi nhuận sẽ làm chậm lại khoảng 10-15% nên cùng kỳ vọng các chuyên gia dự đoán giá cước vận động tàu dầu sẽ giảm và sẽ không tiếp tục tăng trừ khi căng thẳng địa chính trị tiếp tục. .. Đối với lĩnh vực logistics chuyên ngành, sản phẩm có thể thu hồi nhờ hoạt động sản xuất tăng lên, có thể giảm áp lực lên chi phí vận hành hàng hóa trung bình...